วันนี้ (25 ก.ย. 62) ผู้สื่อข่าว ONB news รายงานว่า ที่เวทีไผทสราญ ข้างสวนรักษ์ อ.เมือง จ.สุรินทร์ อบจ.สุรินทร์ ได้มีการจัดกิจกรรมการแสดงนิทรรศการประวัติความเป็นมาของประเพณีแซนโฎนตา โดยมหาวิทยาลัยราชภัฏสุรินทร์, กิจกรรมสาธิตการทำขนมพื้นเมืองที่ชาว จ.สุรินทร์ ที่นิยมทำเพื่อใช้ประกอบการแซนโฎนตา จากสภาวัฒนธรรม ต.สวาย และสภาวัฒนธรรม ต.เทนมีย์, กิจกรรมการแสดงศิลปวัฒนธรรมพื้นบ้าน จ.สุรินทร์ ทั้งจากเด็กนักเรียน นักศึกษา และประชาชนทั่วไป

นอกจากนี้ อบจ.สุรินทร์ ยังได้จัดกิจกรรม การแข่งขันขูดมะพร้าว ซึ่งเป็นกิจกรรมหนึ่งในงาน ประเพณีแซนโฎนตา บูชาบรรพบุรุษ (แซน-โดน-ตา) ประจำปี 2562 ที่จังหวัดสุรินทร์ร่วมกับองค์การบริหารส่วนจังหวัดสุรินทร์ สำนักงานวัฒนธรรมจังหวัดสุรินทร์ และการท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย (ททท.) สำนักงานสุรินทร์ กำหนดจัดที่ บริเวณอนุสาวรีย์พระยาสุรินทร์ภักดีศรีณรงค์จางวาง อำเภอเมือง จังหวัดสุรินทร์ ในช่วงบ่ายวันเดียวกันนี้ เพื่ออนุรักษ์ประเพณีดั้งเดิมของชาวสุรินทร์และแสดงความกตัญญูกตเวทีต่อผู้มีพระคุณ ทั้งในอดีตและปัจจุบัน พร้อมทั้งส่งเสริมการท่องเที่ยวของจังหวัดสุรินทร์ โดยจะมีขบวนแห่ พิธีจูนโดนตาและประกอบพิธีแซนโฎนตา ด้วยเครื่องเซ่นไหว้บูชา หรือเครื่องแซนโฎนตา ที่มากที่สุดในโลกในช่วงเวลา 16.00 น. ของวันเดียวกันนี้ และเวลา 18.30 น. ชมการแสดงแสงสีเสียงตำนานแซนโฎนตาบูชาบรรพบุรุษ

สำหรับการแข่งขันขูดมะพร้าว แบ่งออกเป็น 5 รุ่น ประกอบด้วย 1. รุ่นอายุไม่เกิน 20 ปี, 2. รุ่นอายุ 21-35 ปี, 3. รุ่นอายุ 36-60 ปี, 4. รุ่นอายุ 61 ปีขึ้นไป และ 5. รุ่นชาวต่างชาติ เริ่มจากรุ่นอายุไม่เกิน 20 ปีก่อน โดยมีกติกาว่า ให้แต่ละทีมเตรียมกระต่ายขูดมะพร้าว พร้อมภาชนะรองและมะพร้าวผ่าซีก จำนวน 2 ลูก ให้เวลาขูด 5 นาที แต่ละทีมต้องแต่งกายที่เป็นเอกลักษณ์ของท้องถิ่น มีท่านั่งขูดมะพร้าวที่สุภาพ โดยผู้ชายให้นั่งคร่อมกระต่าย ได้ ส่วนผู้หญิงให้นั่งไพล่หรือนั่งพับขา ไปทางด้านใดด้านหนึ่ง โดยแต่ละทีมจะมี 2 คน ทีมไหนสามารถขูดได้หมดและมีน้ำหนักของเนื้อมะพร้าวมากที่สุดถือว่าเป็นผู้ชนะ

ซึ่งหลังจากเริ่มการแข่งขัน ทุกรุ่นทุกทีม ต่างพากันเร่งจ้ำอ้าวในการสลับผลัดเปลี่ยนกันขูดมะพร้าว อีกคนที่ไม่ได้ขูดก็จะเต้นรำไปพร้อมกับจังหวะเพลงกันตรึมพื้นบ้านไปด้วยอย่างสนุกสนาน ท่ามกลางกองเชียร์ที่มาคอยลุ้นเชียร์ทีมของตนเองอย่างสนุกสนาน ทั้งการแข่งขันตั้งแต่รุ่นเด็กๆ เยาวชนไปจนถึงรุ่นคุณตาคุณยาย ก็มีฝีมือในการขูดมะพร้าวได้ดีและเร็วไม่แพ้กัน โดยแต่ละทีมก่อนจะทำการแข่งขันก็ต้องมีการรำเซ่นไหว้กระต่ายขูดมะพร้าวกันก่อนในแต่ละรอบแต่ละรุ่น เป็นบรรยากาศที่อบอุ่นและสนุกสนานอย่างยิ่ง ส่วนผู้ชนะเลิศ ก็จะได้เงินรางวัลจำนวนหนึ่งและเกียรติบัตรไปครอง ตามลำดับ นอกจากนี้ก็ยังมีการรำเล่นหยอกล้อกันทั้งบนเวทีและด้านล่างเวที ทั้งคนไทยและชาวต่างชาติอย่างครึกครื้นอีกด้วย

ตบท้ายที่การแข่งขันขูดมะพร้าวของชาวต่างชาติ ซึ่งมีอยู่ 4 คน โดยเป็นเด็กนักเรียนแลกเปลี่ยน นักเรียนไทยกับต่างชาติ ชั้น ม.4 โรงเรียนสิริธร อ.เมือง จ.สุรินทร์ ประกอบด้วย 1. น้องไออุ่น หรือ น.ส.ซาร่า 2. น้องญาดา หรือ น.ส.ลินดา 3. น้องกาละแม หรือ น.ส.รีทาน่า และ 4. น้องโอเลี้ยง หรือ นายวินเซ้นต์ ทั้งหมดมาจากประเทศอิตาลี

ซึ่งก่อนที่จะขูดมะพร้าว กรรมการก็ให้รำแบบไทยๆ เพื่อเซ่นไหว้กระต่ายขูดมะพร้าวกันก่อน จากนั้น ก็เริ่มให้แต่ละคนลงมือขูดมะพร้าวให้ผู้ที่มาร่วมงานได้ชม ซึ่งแต่ละคนก็มีท่าทางทะมัดทะแมง ในการขูดมะพร้าวอย่างไม่แพ้คนไทยเลยทีเดียว เป็นการแข่งขันเพื่อสร้างความสนุกสนานเท่านั้น ทั้งหมดสามารถสร้างสีสันให้กับงาน ประเพณีแซนโฎนตา บูชาบรรพบุรุษ (อ่านว่า-แซน-โดน-ตา) ประจำปี 2562 ได้เป็นอย่างดี

ส่วนรายชื่อผู้ที่ได้ที่ 1 ในแต่ละรุ่น ประกอบด้วย รุ่นอายุไม่เกิน 20 ปี ผู้ที่ชนะเลิศคือ นายสุทิศ สวนงาม ขูดได้ 680 กรัม, รุ่นอายุ 21-35 ปี คือนายธีระวัฒน์ สมยิ่ง ขูดได้ 580 กรัม, รุ่นอายุ 36-60 ปี คือนางศิริกาญจน์ บรรณวัฒน์ ขูดได้ 970 กรัม และ รุ่นอายุ 61 ปีขึ้นไป ผู้ที่ชนะเลิศ คือ นางประนอม งามอินทร์ ขูดได้ 730 กรัม ส่วนชาวต่างชาติ เป็นการขูดมะพร้าวโชว์ให้ผู้ที่มาร่วมงาน ให้ได้ชมเพื่อเป็นสีสันเท่านั้น

 

สำหรับงานประเพณีแซนโฎนตาบูชาบรรพบุรุษ ดังกล่าว เป็นประเพณีที่ชาวสุรินทร์เชื้อสายเขมร ซึ่งไปทำงานในพื้นที่ต่างๆ จะเดินทางกลับมาหาครอบครัวพร้อมหน้าพร้อมตา เพื่อทำบุญอุทิศส่วนกุศลแก่บรรพบุรุษที่ล่วงลับไปแล้ว เป็นการแสดงออกถึงความกตัญญูต่อผู้มีพระคุณ โดยมีความเชื่อว่า เมื่อถึงวันแรม 1 ค่ำ เดือน 10 ประตูยมโลกจะเปิด เพื่อให้ผู้รับกรรมที่อยู่ในนรก สามารถขึ้นจากนรกเดินทางมาเยี่ยมญาติได้ 15 วัน หลังจากนั้นต้องกลับลงไปรับกรรมในยมโลกตามเดิม ชาวเขมรจึงจัดทำอาหาร คาวหวาน ขนม ข้าวต้ม ไปทำบุญอุทิศส่วนกุศลให้ที่วัด ในวันขึ้น 15 ค่ำ เดือน 10 การประกอบพิธีแซนโฎนตา ไงเบ็ญทม (แซน-โดน-ตา-ไง-เบ็น-ทม) หรือ เซ่น “ไหว้บูชาบรรพบุรุษในวันสารทใหญ่” แต่ละบ้านจะเตรียมเครื่องเซ่นไหว้ต่างๆ ทั้งอาหารคาว หวาน ผลไม้ อุปกรณ์ต่างๆเพื่อเซ่นไหว้ศาลปู่ตาประจำหมู่บ้าน เซ่นไหว้ศาลพระภูมิประจำหมู่บ้าน ประกอบพิธีแซนโฎนตาที่บ้าน และประกอบพิธีกรรมที่วัด เพื่อให้ผีบรรพบุรุษรับผลบุญกุศลที่อุทิศไป ทำให้บ่วงกรรมที่มีบรรเทาลง