ชมความงาม "ปรางค์ครบุรี" อโรคยศาล ที่มีอายุเก่าแก่กว่า 800 ปี
9 ก.ย. 2562, 13:35
โบราณสถานปรางค์ครบุรี ตั้งอยู่ ณ โรงเรียนบ้านครบุรีนครธรรมโฆสิตวิทยาคาร บ้านครบุรี ตำบลครบุรีใต้ อำเภอครบุรี จังหวัดนครราชสีมา เป็นอโรคยศาล หรือศาสนสถานประจำโรงพยาบาล สร้างในสมัยพระเจ้าชัยวรมันที่ 7 ประมณ พ.ศ. 1724-1763 หรือในพุทธศตวรรษที่ 18 มีอายุเก่าแก่กว่า 800 ปี สมัยเดียวกับ ปราสาทเขาพนมรุ้ง และปราสาทหินพิมาย
เป็นกลุ่มอาคาร ประกอบด้วยปราสาทประธาน สร้างด้วยศิลาแดง หินทราย และอิฐ หันหน้าไปทางทิศตะวันออก บรรณาลัยอยู่ทางด้านทิศตะวันตก กำแพงแก้ว ซึ่งล้อมรอบประสาทประธานและบรรณาลัย มีซุ้มประตูทางเข้าด้านทิศตะวันออกนอกกำแพงแก้ว ทางทิศตะวันออกเฉียงเหนือมีสระน้ำ 1 สระ
กรมศิลปากรประกาศขึ้นทะเบียนโบราณสถานแห่งชาติ ในราชกิจจานุเบกษา เรื่องการกำหนดจำนวนโบราณสถานสำหรับสถานแห่งชาติเล่มที่ 53 หน้า 1529 วันที่ 27 กันยายน พ.ศ. 2479 และประกาศกำหนดเขตที่ดินโบราณ เล่มที่ 98 ตอนที่ 104 วันที่ 30 มิถุนายน พ.ศ. 2524
ปรางค์ครบุรี เป็นอโรคยาศาลหนึ่งในจำนวน 102 แห่งที่สร้างขึ้นเพื่อรักษาคนเจ็บป่วย สร้างขึ้นตามแบบศิลปะขอมโบราณด้วยศิลาแลง
มีแผนผังเป็นรูปสี่เหลี่ยมจัตุรัสย่อมุม กรอบประตูและทับหลังทำจากหินทรายแกะสลักลวดลาย ด้านทิศตะวันออกทำเป็นมุขยื่นเป็นทางเข้าออก
บรรณาลัยสร้างด้วยศิลาแลง อยู่ด้านทิศตะวันออกของปรางค์ประธาน พร้อมด้วยกำแพงแก้วล้อมรอบและซุ้มประตูอยู่ตรงทางด้านทิศตะวันออก
นอกกำแพงที่มุมซ้ายด้านหน้ามีสระว่ายน้ำรูปสี่เหลี่ยมผืนผ้า 1 สระ สิ่งก่อสร้างทั้งหมดเป็นศิลาแลง ยกเว้นเสาประดับประตูทับหลังเป็นหินทราย ชิ้นส่วนเหล่านี้ยังคงเหลือเฉพาะส่วนที่ไม่มีลวดลาย องค์ปรางค์ประธานสร้างด้วยศิลาแลงที่พอจะมองเห็นเป็นช่องประตู และก้อนศิลาแลงวางต่อกันเป็นผนังของปรางค์อยู่บ้าง โดยมีเสาศิลาทรายเป็นกรอบประตู และก้อนศิลาแลงหล่นอยู่ตามพื้น ซึ่งมองเห็นแนวกำแพงล้อมรอบ